|
What Amazon Did to Fiction
|
|
Amazon đã làm gì với văn
chương hư cấu?
|
|
|
|
|
|
If you’ve been lucky enough to spend the lockdown reading, you
probably lined Jeff Bezos’ pocket.
|
|
Nếu bạn đủ may mắn để dành
thời gian đọc sách trong lúc bị phong tỏa, chắc hẳn bạn đã làm cho túi tiền của
Jeff Bezos đầy thêm.
|
|
|
|
|
|
Even though books make up just a sliver of Amazon’s total business
(less than 7 percent of the company’s $386 billion revenue now comes from the
commodity with which it started), Amazon’s cut of the book business just
keeps growing.
|
|
Mặc dù sách chỉ cấu thành
một mảng rất nhỏ trong tổng hoạt động kinh doanh của Amazon (chưa đến 7%
trong tổng doanh thu 386 tỷ đô-la của hãng hiện giờ đến từ mặt hàng sách mà
nó khởi nghiệp), mảng kinh doanh sách của Amazon vẫn đang tiếp tục phát triển.
|
|
|
|
|
|
About half of all paperback and hardback purchases in the United
States are made on Amazon, as are nine out of 10 e-books.
|
|
Khoảng một nửa tổng số
giao dịch mua sách bìa mềm và bìa cứng ở Mỹ được thực hiện trên Amazon, và cứ
10 cuốn e-book thì có đến 9 cuốn được giao dịch trên Amazon.
|
|
|
|
|
|
For those of us who stop to wonder about the company that advertised
those books to us and trucked them to our door, Amazon will also deliver.
|
|
Với những người trong
chúng ta đang chững lại để băn khoăn tự hỏi về cái công ty đã quảng cáo những
cuốn sách đó và chở chúng đến tận cửa nhà, thì Amazon cũng sẽ giao hàng nhé.
|
|
|
|
|
|
On my Kindle, I downloaded Brad Stone’s perky corporate history
“Amazon Unbound” (2021).
|
|
Trên Kindle của tôi, tôi
đã tải về cuốn lịch sử công ty “Amazon Unbound” (“Amazon tự do”) (2021) đầy
tươi sáng và tự tin của Brad Stone.
|
|
|
|
|
|
Through Amazon’s subsidiary Audible, I listened to Alec MacGillis’s
exposé of union busting and tax evasion, “Fulfillment: Winning and Losing in
One-Click America” (2021).
|
|
Qua công ty con Audible của
Amazon, tôi đã nghe bản thuyết trình của Alec MacGillis về hành vi phá hoại
công đoàn và trốn thuế: “Fulfillment: Winning and Losing in One-Click
America” (“Hoàn thành mĩ mãn: Thắng và thua ở nước Mỹ một-click”) (2021).
|
|
|
|
|
|
In “Everything and Less,” Mark McGurl asks a narrower question: What
does Amazon’s rise mean for literature?
|
|
Trong cuốn “Everything and Less” (“Mọi thứ và trừ
ra”), Mark McGurl nêu lên một câu hỏi phạm trù hẹp hơn: Sự nổi lên của Amazon
có ý nghĩa gì đối với văn chương?
|
|
|
|
|
|
And conversely, what can literature reveal about the world that
Amazon has made?
|
|
Và ngược lại, văn chương
có thể bộc lộ điều gì về cái thế giới mà Amazon đã tạo ra?
|
|
|
|
|
|
McGurl, an English professor at Stanford, shows that what Americans
want out of fiction has changed in the age of vertically integrated
e-commerce.
|
|
McGurl - giáo sư chuyên
ngành tiếng Anh tại Đại học Stanford, cho thấy rằng những gì người Mỹ muốn đọc
ngoài văn chương hư cấu đã thay đổi trong thời đại thương mại điện tử hợp nhất
theo chiều dọc này.
|
|
|
|
|
|
Guaranteeing “reliable service” to ever more niche readerships, the
“everything store” has splintered the novel form.
|
|
Đảm bảo “dịch vụ đáng tin
cậy” cho những phân khúc độc giả ngày càng nhiều lên, cái “cửa hàng đủ thứ”
(everything store) đã tách dạng tiểu thuyết ra thành từng mảng.
|
|
|
|
|
|
Far from lumping customers into an impersonal mass, the company draws
on troves of data to match buyers with genres ranging from sci-fi epics to
cozy mysteries such as “Chocolate Chip Cookie Murder” (2000) and “its 24
sequels, each tied to a different baked good,” to the romances that cast
life, in McGurl’s fierce phrasing, “as gendered, as generative and as
generic, and as lived in conditions of radical disparities of power.”
|
|
Khác xa với việc gộp khách
hàng thành một khối vô danh tính, Amazon dựa trên các kho dữ liệu để so khớp
người mua với các thể loại sách khác nhau, từ sử thi khoa học viễn tưởng đến
trinh thám dễ dãi như “Chocolate Chip Cookie Murder” (“Vụ án mạng bánh quy
sô-cô-la”) (2000) và “24 cuốn tiếp theo nó, mỗi cuốn lại gắn với một loại
bánh nướng khác", cho đến những tiểu thuyết ngôn tình đúc khuôn đời thực,
mà theo cách nói gay gắt của McGurl, "theo giới tính, khả năng sinh sản
và đặc điểm chung, và theo cách sống trong điều kiện bất bình đẳng quyền lực
triệt để".
|
|
|
|
|
|
His account of fiction-reading as “quality time” builds on the
feminist ethnographer Janice Radway’s counterintuitive 1984 thesis that
clawing back time from housework to read romances asserted women’s right to
an inner life.
|
|
Nhận định của ông về việc
đọc tiểu thuyết là “thời gian chất lượng” được xây dựng dựa trên luận điểm phản
trực giác năm 1984 của nhà dân tộc học bênh vực nữ quyền Janice Radway rằng
việc rút bớt thời gian làm việc nhà để đọc những truyện ngôn tình đã khẳng định
quyền sống nội tâm của phụ nữ.
|
|
|
|
|
|
No matter how patriarchal the content of their pulp paperbacks,
Midwestern housewives made the act of sitting down with a book revolutionary.
|
|
Bất chấp nội dung những cuốn
sách bìa giấy mềm của họ có gia trưởng đến mức nào, các bà nội trợ ở miền
Trung Tây đã thực hiện hành động đón nhận cuộc cách mạng về sách.
|
|
|
|
|
|
Unlike Radway, McGurl doesn’t interview novel readers.
|
|
Không như Radway, McGurl
không phỏng vấn những độc giả tiểu thuyết.
|
|
|
|
|
|
Nor does he data-mine customer reviews (as other literature
professors like James F. English and Ed Finn have recently done) or pump
publishing professionals for industry details (as the sociologist John B.
Thompson does in this year’s “Book Wars”).
|
|
Ông cũng không khai thác dữ
liệu đánh giá của khách hàng (theo cách các giáo sư văn học khác như James F.
English và Ed Finn đã làm gần đây) hoặc moi thông tin chi tiết về ngành này từ
các chuyên gia xuất bản (như nhà xã hội học John B. Thompson đã làm trong cuốn
“Book Wars” (“Sách chiến”) năm nay).
|
|
|
|
|
|
Instead, “Everything and Less” enlists literary sources to explain
the place of culture in a neoliberal economy.
|
|
Thay vào đó, “Everything
and Less” trưng dụng các nguồn văn học để giải thích vị trí của văn hóa trong
nền kinh tế tân tự do.
|
|
|
|
|
|
Placing Amazon’s story alongside those within the books it
distributes, McGurl reduces fictional plots to allegories of the tech
behemoth.
|
|
Đặt câu chuyện về Amazon
song song với những câu chuyện trong những cuốn sách mà hãng này phân phối,
McGurl đã khiến những cốt truyện hư cấu giảm xuống thành những chuyện ngụ
ngôn về gã khổng lồ công nghệ.
|
|
|
|
|
|
As insatiable as any zombie, as submissive as any heroine in an
“alpha billionaire romance,” McGurl’s hypothetical genre-fiction junkie looks
diametrically opposed to the skeptical analyst cultivated in college
classrooms.
|
|
Tham lam vô độ như bất kỳ
xác sống nào, phục tùng như bất kỳ nữ anh hùng nào trong “chuyện ngôn tình tỷ
phú thống soái”, người nghiện thể loại tiểu thuyết hư cấu trên giả thiết của
McGurl có vẻ hoàn toàn trái ngược với nhà phân tích hoài nghi được trau dồi
trong các lớp của trường đại học.
|
|
|
|
|
|
Lurching from roguish biographical anecdotes about Amazon’s
gossip-ready founder to coolly pedagogical expositions of Marxist theory,
McGurl squelches any hopes that books can save us — from ephemerality, from
passivity, from commercialism.
|
|
Lạng lách từ những giai
thoại tiểu sử tinh nghịch về nhà sáng lập sẵn-lòng-buôn-chuyện của Amazon
sang đến những bài bình luận mang tính sư phạm điềm tĩnh về lý thuyết
Mác-xít, McGurl dập tắt mọi hy vọng rằng sách có thể cứu rỗi chúng ta – khỏi
tính phù du, khỏi sự thụ động, khỏi chủ nghĩa thương mại.
|
|
|
|
|
|
His own literary slumming doesn’t stop him from returning to the
classics treated in his distinguished earlier work (“The Novel Art,” “The
Program Era”).
|
|
Sự luộm thuộm về văn
chương của chính ông không ngăn được ông quay trở lại với những tác phẩm kinh
điển được đề cập trong tác phẩm nổi tiếng của mình trước đó (“The Novel Art”
(“Nghệ thuật tiểu thuyết”), “The
Program Era” (“Thời đại chương trình”)).
|
|
|
|
|
|
In fact, “Everything and Less” bundles Ishiguro and DeLillo in with
the kind of “bad novel that best expresses our historical moment” —
bedfellows as strange as the entrepreneurial Bezos and his ex, the highbrow
writer Scott.
|
|
Trên thực tế, “Everything
and Less” ấn bừa Ishiguro và DeLillo vào cùng một loại “tiểu thuyết dở bộc lộ
rõ nhất thời điểm lịch sử của chúng ta” – những người đồng sàng kỳ lạ như
doanh nhân Bezos và nhà văn trí thức Scott vợ cũ của ông ta.
|
|
|
|
|
|
Cheerfully mocking Amazon’s own demotion of literary fiction to “one
genre among others,” “Everything and Less” analyzes the “Loving the White
Billionaire” series with the same deadpan neutrality it grants to Adelle
Waldman’s “The Love Affairs of Nathaniel P.” In both cases, McGurl’s decision
to replace close reading with plot summary enables insights ranging from the
rise of the trilogy to the motif of the “beta intellectual.”
|
|
Vui vẻ giễu cợt việc chính
Amazon giáng cấp tiểu thuyết văn học xuống thành “một thể loại trong số những
thể loại khác”, “Everything and Less” phân tích bộ truyện nhiều tập “Loving
the White Billionaire” (“Yêu tỷ phú da trắng”) với cùng một thái độ trung lập
tỉnh khô mà nó dành cho cuốn “The Love Affairs of Nathaniel P.” (“Chuyện tình
của Nathaniel P.”) của Adelle Waldman. Trong cả hai trường hợp, việc McGurl
quyết định thay thế việc đọc kỹ bằng phần tóm tắt cốt truyện cho ta hiểu thấu
từ sự nổi lên của bộ truyện ba tập đến mô típ “trí thức beta”.
|
|
|
|
|
|
A breezy description of Bezos’ ex-wife, MacKenzie Scott, as “the
wealthiest published novelist of all time by a factor of … whatever, a high
number” signals that for him statistics play a largely decorative role.
|
|
Một miêu tả vui vui về
MacKenzie Scott, vợ cũ của Bezos, là “tiểu thuyết gia được xuất bản giàu có
nhất mọi thời đại bởi một yếu tố là… dù sao mặc lòng, một con số khủng” cho
thấy rằng đối với ông số liệu thống kê đóng một vai trò trang trí là chính.
|
|
|
|
|
|
However scattershot his evidence, you may still recognize yourself in
these disheartening pages.
|
|
Cho dù chứng cớ của ông có
tản mát đến đâu, bạn vẫn có thể nhận ra chính mình trong những trang này.
|
